Minder ambitie, graag

Rutger Bregman vond dat de meeste mensen deugden, maar heeft zich bedacht. We deugen toch niet. We hebben meer ‘morele ambitie’ nodig. Rutger richt zijn laatste boek vooral op ‘young professionals’. Dat is zielig, want die moeten al zoveel. Het is ook volslagen onterecht. Het is juist tijd voor minder ambitie.

In 1971 schreef Max Dendermonde het boek ‘De wereld gaat aan vlijt ten onder’. Dat is een vlot leesbaar romannetje, maar het is tijd voor een wetenschappelijke variant met cijfers en statistieken. Want Dendermonde heeft gelijk. Onze wereld gaat aan ambitie ten onder.

Ga maar na. Overal moeten we er perfect uitzien. Voor iedere gelegenheid hebben we een aparte outfit. (Fast fashion, uiteraard.) We bewerken onze beste foto’s voor social media, waar we schitteren met onze individuele successen. Met nieuwe banen, steeds grotere auto’s en grotere huizen.

Op scholen worden onze kinderen vanaf 4 jaar gevolgd in ‘leerlingvolgsystemen’. Daarin zie je, op de maand nauwkeurig, of je kind wel in de pas loopt met het gemiddelde. Later moeten ze goede cijfers halen op de middelbare school. En goede bijbanen scoren, voor op het CV. Eenmaal volwassen, moeten ze voldoen aan salestargets en al hun projecten zo goed mogelijk afronden, uiteraard binnen de tijd.

Dat alles heeft een hoge prijs. We lijden collectief aan burn-outs, depressies en eenzaamheid. Suïcide is doodsoorzaak nummer 1 onder jongeren. De gevreesde ‘bullshit jobs’, waar Rutger Bregman uitgebreid op foetert, staan niet in de lijst met doodsoorzaken voor jongvolwassenen. Die ‘jobs’ zijn dus niet goed, maar ook niet dodelijk.

Onze driftige neiging om overal ‘perfect’ te zijn, is ondertussen wel dodelijk. Vooral voor onzekere jonge meiden, blijkt uit onderzoek van 113 Zelfmoordpreventie. Ze vinden zichzelf niet goed genoeg. Dat is ook lastig als miljarden mensen elkaar online beconcurreren. Er is altijd wel iemand die nog knapper is, nog mooier kan zingen of nog slimmer is. Suïcide scoort daarnaast hoog onder volwassen mannen, vooral als ze gescheiden zijn en niet langer werkzaam. Ze vinden zichzelf niet meer goed genoeg.

We zijn constant bezig om ‘beter’ te zijn dan anderen. Concurreren non-stop met elkaar. Wat wij nodig hebben, is minder ambitie. Minder ‘rat-race’. Meer rust.

Er zijn boeken vol geschreven over de zaken waar mensen op het einde van hun leven spijt van hebben. Hoe vaak denkt u dat iemand op het sterfbed verzucht: ‘Had ik maar meer gewerkt’? Nee, men heeft juist spijt van te veel werken. Van steeds 'scoren' en voldoen aan de eisen van anderen. Geen tijd vrijmaken voor hobby’s, kinderen en kleinkinderen. Ruzies die voortduurden omdat het eigen ego te groot was.

Het beste argument voor minder ambitie? Wie minder achter ‘ambities’ aan rent, heeft meer tijd voor zichzelf en voor anderen. Voor de liefde en voor geliefden. U kunt rustig een goed boek lezen. Samen puzzelen. Wandelen in de natuur en de diepte ingaan tijdens gesprekken. Ik gun iedereen minder ambitie.

Het is tijd voor minder ambities en meer tevredenheid.

Wouter de Koning, Publicist / Auteur ‘Altijd 17’