Luisteren (in 3 stappen)

Luisteren is een vak. Iedereen denkt het te kunnen, maar dat is niet waar. Echt goed luisteren is moeilijk, want je moet je eigen ego het zwijgen opleggen. Je moet de ander het middelpunt van het universum laten zijn.

Veel mensen luisteren om te reageren. Ze luisteren dus eigenlijk om zo snel mogelijk weer zelf te schitteren met een leuke en/of slimme reactie. Of om hun eigen verhaal te vertellen. Dat is niet hetzelfde als echt luisteren.

(Terzijde: Ik vrees dat het logisch is dat mensen steeds slechter luisteren. Vroeger moest je als stad of dorp je eigen boontjes kweken, doppen en koken. Waar vroeger een ‘wij’ centraal stond, staat nu de ‘ik’ centraal. De boontjes staan kant-en-klaar ingeblikt in de supermarkt. We zijn niet meer afhankelijk van elkaar. Nou ja, dat zijn we wel, maar we zien en voelen het niet meer. Iemand kweekt boontjes, iemand plukt ze en iemand blikt ze in. Maar dat negeren we. We geloven vooral dat we zelf even ‘boontjes kopen’. Dat wij iets ‘doen’, terwijl we slechts consumeren. Misschien geloven we iets teveel in onszelf. Terug naar luisteren.)

Stap 1 is luisteren om te begrijpen. Dat gaat het beste met een open hoofd (zet je vooroordelen even opzij) en een open hart (hou je vooroordelen ook voor een langere tijd weg).

Wat jij ervan vindt? Niet belangrijk.

Jouw ervaring? Niet belangrijk.

Leg je ego het zwijgen op.

Het mooie van echt luisteren, is dat je een nieuwe wereld te zien krijgt. Namelijk de wereld waarin de ander leeft. Wie respect en begrip voor die wereld toont, krijgt steeds meer te zien. Gedraag je dus als een goede gast. Respecteer de ander en oordeel niet.

Stap 2 is begrip tonen tijdens het luisteren. Dat kun je eenvoudig doen door in jouw eigen woorden te herhalen wat de ander zei. Dus: ‘Jij kwam daar en zag dat gebeuren..?’ Of: ‘Jij vindt jouw leven zinloos?’

Door te herhalen en rustig om bevestiging te vragen, blijft de ander het middelpunt. Jij geeft opnieuw bevestiging. Je mag daarna gerust zelf iets vertellen, maar niet eerder. Eerst geef je de ander de garantie dat jij luistert én checkt.

Stap 3 is letterlijk verwoorden dat jij jezelf inleeft. Met een open hoofd en een open hart is dat eenvoudig. Je kunt jouw geluister dus afsluiten met: ‘Was dat niet heel moeilijk voor jou?’. Of: ‘ Wat leuk dat je zo’n goed vakantieadres hebt gevonden!’ Ook bij jouw afsluitende opmerking draait alles dus om de ander. Niet om jou.

We kunnen veel leren door vaker te luisteren. Zonder doel, zonder agenda. Je kunt mensen zien als boeken in een bibliotheek: allemaal unieke verhalen waar je iets van kunt meenemen in jouw leven. 

Als we allemaal beter zouden luisteren, zouden we allemaal ook minder eenzaam zijn. Omdat we ons gezien en gehoord voelen. Dat willen we allemaal, maar dan moet er wel iemand luisteren. Echt luisteren.

Wouter de Koning, publicist & auteur van Altijd 17