Boek van de Week

30. Toeval - een onvoorziene filosofie - Jeroen Hopster

 

‘Onvoorspelbaarheid komt niet voort uit een menselijk kentekort, maar zit ingebakken in de werkelijkheid zelf. Oftewel: probabilistisch toeval bestaat objectief.’ De werkelijkheid zoals we die kunnen zien en detecteren bestaat, maar kan nooit volledig verklaard worden. Grappig dus hoe Niels Bohr dan heeft gereageerd op dat dobbel-idee van Einstein: ‘Schei uit om God de wet voor te schrijven’.

(klik op de afbeelding om verder te lezen) 

29. Leer denken als een filosoof - 12 essentiële principes voor mentale weerbaarheid -  

Julian Baggini

Wees aandachtig, stel overal vragen bij (ook bij je eigen vragen), stapje voor stapje, houd je aan de feiten, let op je woorden, put uit verschillende bronnen, stel je op als een psycholoog, weet wat van belang is, ontdoe je van je ego, denk zelfstandig maar niet eenzelvig, verbinding is het enige, en ten slotte, niet opgeven.
 

(klik op de afbeelding om verder te lezen) 

28. Wat doe jij met je leven? - Jiddu Krishnamurti

In een tijd van onzekerheid zoeken mensen altijd naar zekerheid. Maar in dit boek gaat het veel meer om je eigen weg in de onzekerheid te vinden, een basis waar je op kunt vertrouwen, ook als het soms niet goed met je gaat. In hoofdstukken als je ‘zelf’ en je leven, zelfkennis: de sleutel tot vrijheid, onderwijs, werk en geld en relaties neemt deze ‘leraar’ de lezer mee, ja naar waar, naar zichzelf dus. Want het onbewuste weten, dat stuk onder het wateroppervlak, denk aan een ijsberg, is ook het stuk dat ons als mens één geheel maakt. Meer weten wie we al zijn. 

(klik op de afbeelding om verder te lezen)

27. Het omgekeerde is óók waar, 81 ideeën die je perspectief veranderen - Ebel Kemeling 

Het draait allemaal om de nieuwsgierigheid om een idee om te draaien, het te bekijken, tegen het licht te houden en misschien wel anders toe te passen. Want wat weten we nu eigenlijk?

Zo kun je de komende 81 hoofdstukken in dit boek lezen, omdraaien, bekijken, laten inwerken, erop kauwen en je vooral laten inspireren. Want: het zijn 81 ideeën die je perspectief kunnen veranderen. 

(klik op de afbeelding om verder te lezen) 

26. Als de storm komt, filosofie als houvast bij trauma - Kelly Janssen 

Wat nu als het noodlot toeslaat? Je weggeblazen wordt door een storm? Je leven overhoop wordt gegooid en je plannen voor het leven uit je handen worden geslagen? Heb je dan ook dat wat de filosofen ooit hebben geschreven; hun kijk op het leven, de wijze lessen? Is er dan nog hoop? Of werkt het trauma zo door in het leven dat ook de filosofie als reddingsboei niet meer werkt?

(klik op de afbeelding om verder te lezen)

25. Geschiedenis voor morgen, inspiratie uit het verleden voor de toekomst - Roman Krznaric

In zijn nieuwe boek verbindt Roman Krznaric opnieuw de lessen die we geleerd hebben uit het verleden met de problemen die we vandaag voor ons zien.  Maar hoe kunnen we daar dan van leren bij de wereldwijde en enorme problemen waar we nu in zitten? Want ‘het feestje loopt op zijn eind en wanneer het licht wordt, zijn we gedwongen onze manier van leven radicaal te veranderen.’

(klik op de afbeelding om verder te lezen) 

24. Hoe we uit het dorp vertrokken, filosofie tussen stad en platteland - Wouter Mensink

In zijn boek ‘Hoe we uit het dorp vertrokken’ gaat Wouter Mensink, zelf een plattelandsjongen die naar de stad vertrok, verder op deze spanningen tussen stad en het platteland. Wouter Mensink kiest in zijn boek de filosofie als ingang om naar het verschil tussen stad en platteland te kijken. Een ingang die in ieder geval meer inzichten geeft op dit moment dan de ingang van de sociologie of politiek alleen.

(klik op de afbeelding om verder te lezen) 

23. Voor ieder wat waars - Hoe waarheid ons verdeelt en weer kan samenbrengen -  Rob Wijnberg 

Het boek ‘Voor ieder wat waars’ van Rob Wijnberg, filosoof en oprichter van De Correspondent, eindigt op een berg. ‘Zo bereikten we de top van de welvaartsberg, met uitzicht over de ongekende rijkdom en de ruïnes die hij had nagelaten. Eenzaam, bleek het boven op de welvaartsberg, waar geluk zich had ontdaan van gemeenschapszin.’



(klik op de afbeelding om verder te lezen) 

22. Een oefening in leven - filosofie als ambacht -  Pablo M. Lamberti


In zijn boek ‘Een oefening in leven’ maakt Pablo M. Lamberti heel goed duidelijk dat het beoefenen van filosofie de discipline en de kunde vereisen. Niet het lezen van - moeilijke - teksten en daarover schrijven, of laten lezen, maar het oefenen van filosofische gedachten maakt dat filosofie als denken een middel is om het actuele leven te begrijpen.


(klik op de afbeelding om verder te lezen) 

21. Waarom mythen geen onzin zijn - een plausibele, levende bevestiging van transcendentie
- Bernardo Kastrup

In feite is het hele boek van Bernardo Kastrup die spiegel die doorbroken kan worden, doorzien zou ik bijna schrijven, zodat er een andere werkelijkheid kenbaar wordt. Met die werkelijkheid ook het beeld van onszelf, onze plaats in de wereld. In het laatste deel - verrassend - beschrijft Bernardo Kastrup een eigen mythe, een verhaal waarin hij de hoofdrol speelt en dat hem achter die spiegel brengt, als een werkelijkheid.

(klik op de afbeelding om verder te lezen) 

20. Film en Filosofie, beantwoorden grote levensvragen - Jurriën Rood

Aan de hand van grote levensvragen schrijft filosoof en filmmaker Jurriën Rood de antwoorden bij elkaar via de wegen van de filosoof en het witte doek van de film. Een mooie combinatie film en filosofie want film geeft het beeld waar de filosoof die oproept en de filosofie stuit op thema’s die de filmmaker bezighoudt.

‘Beide ramen op de werkelijkheid hebben hun eigen perspectief, ze zijn als sensoren die elkaar aanvullen.’

(klik op de afbeelding om verder te lezen) 

19. Tricky tijden, laat je niet gek maken - Jitske kramer

In haar boek doet Jitske Kramer iets bijzonders, en dat is deze liminale periode waar we dus (nog steeds) in zitten duiden met een periode waar de ‘tricksters’ opduiken. Ja, er een noodgedwongen loslaten van oude systemen die niet meer werken. Ja, er is een diep verlangen naar een andere wereld, samen, in vrede liefst, maar vooral met andere waarden en normen. Maar ondertussen zitten we in een chaotische periode waar we misinformatie, bedrog, misleiding, onethisch gedrag woekeren en sporen diep in de samenleving zetten als de nagels van een kat.

(klik op de afbeelding om verder te lezen) 

18. Een therapeutische reis, de kunst van het helen - Alain de Botton

Vele prachtige voorbeelden komen langs, die allemaal wel te maken hebben met waarnemen. Stilstaan, kijken, ervaren. Afstand nemen van je eigen vooroordelen, je eigen haast, je eigen denken. Om dan leren te aanschouwen, wat zie ik eigenlijk?

(klik op de afbeelding om verder te lezen) 

17. De mythe van normaal, over trauma, ziekte en heling in een toxische maatschappij - Gabor Maté. 

In zijn zeer uitgebreide boek schrijft Gabor Maté over ‘de onderliggende oorzaken van onze fysieke en emotionele malaise en legt verbanden tussen de rol van trauma, stress en de druk van het moderne leven op onze lichamelijke en geestelijke gezondheid.

(klik op de afbeelding om verder te lezen) 

16. Daan Nijssen - Alle wegen leiden naar Babel &  Ana van Es - De Bagdad Berlijn Express

Daan Nijssen beschrijft in zijn boek de geboorte van de zijderoute. Het is de geschiedenis van de eeuwige strijd om de macht, aanzien, welvaart en verovering van gebieden en steden.

De journalist Ana van Es werkte vijf jaar als correspondent in het Midden-Oosten en beschrijft in haar boek De Bagdad Berlijn Express een prachtig staaltje van ‘corridor power’.

Alles, echt alles in de geschiedenis van de mensheid is geopolitiek. Strijd om invloed, land, grondstoffen.

(klik op de afbeelding om verder te lezen) 

15. Lisa Doeland - Apocalypsofie & Lara Schmelzeisen, Ybe Casteleyn - Herstellen van planeetpijn

De klimaatcrisis geeft veel mensen psychologische spanningen, of zoals de schrijvers van 'Herstellen van planeetpijn' dat noemen: een natuurtrauma.  Vandaar dat ze het boek schreven met in de ondertitel woorden als troost en veerkracht.

Het boek ‘Apocalypsofie’ van de filosoof Lisa Doeland lijkt aan troost voorbij te zijn. We hebben het met deze planeet al te ver laten komen.


(klik op de afbeelding om verder te lezen) 

14. Geloof, Hoop & Ravage - Nick Cave & Seán O'Hagan


Als de journalist Seán O’Hagan het stoute plan opvat om Nick Cave te vragen met hem in gesprek te gaan en die gesprekken ook nog eens uit te werken in een boek, dan krijg je een wereldbeeld, dan krijg je een levensreis, dan krijg je antwoord op rouw, religiositeit, op liefde. Dan krijg je veel meer dan waar je misschien op hoopte als je fan bent van iemand, want uiteindelijk is dit boek een ware zoektocht geworden naar de antwoorden op vragen die ons allemaal bezighouden: wie zijn we, waarom zijn we hier, waar zijn we op weg naartoe?



(klik op de afbeelding om verder te lezen) 

13. De kunst van mensen kennen, hoe je de verbind aangaat en elkaar echt kunt begrijpen - David Brooks

 In zijn boek gaat David Brooks in op de kunst om andere echt te zien te verbeteren. Hoe communiceer je met de mensen om je heen? Welke vragen stel je en hoe luister je? Het lijken gewone sociale skills die we langzamerhand verloren zijn in dit digitale tijdperk van naar schermen turen.

In het kennen van mensen zul je dus jezelf mee moeten brengen om dat wat gekend kan worden ook bij jezelf te herkennen. Vragen stellen is niet vragen naar de bekende weg, maar vragen naar dat wat zich wil ‘openbaren’ tussen ons in. Een gesprek is daarmee altijd een meerwaarde en een ontdekking.

(klik op de afbeelding om verder te lezen) 

12. Trots, de filosofie van een emotie  - Martha Claeys

Hoe zit dat met trots? Een mooie en bijzondere vraag die Martha Claeys zichzelf en ons stelt. Er is nogal wat trots om ons heen. Maar met die trots - dat opgeblazen gevoel van: kijk eens naar mij - kunnen we niet veel. Doe maar gewoon, of doe maar niet. Maar daarmee verstoppen we ook gelijk datgene waar we trots op mógen zijn. Martha Claeys geeft dan een mooi en behulpzaam onderscheid.

(klik op de afbeelding om verder te lezen) 

11. Perspectief, hoop houden en verschil maken in een wereld vol verandering - Angela Stoof 

De ondertitel van het boek van Angela Stoof luidt: ‘Hoop houden en verschil maken in een wereld vol verandering’. Ik haal daar drie woorden uit die ik hieronder als thema’s graag met je wil delen met betrekking tot haar boek.

Hoop. Verschil. Verandering.

(klik op de afbeelding om verder te lezen) 

10. Eten tot het op is - Dan Saladino

Dan Saladino, een journalist die veel over voedsel schrijft en radiomaker is, heeft met zij monumentale boek 'Eten tot het op is' een enorm werk geschreven waarin hij niet alleen de geschiedenis van ons voedsel beschrijft maar vooral onderzoek naar de enorme monocultuur die ontstaan is aan dat wat vandaag de dag wereldwijd eten. 'Ons huidige voedselsysteem draagt bij aan de vernietiging van de planeet: een miljoen planten- en diersoorten worden nu met uitsterven bedreigd.'


(klik op de afbeelding om verder te lezen) 

9. Armoede uitgelegd aan mensen met geld - Tim ‘S Jongers

In zijn boek neemt hij je mee in de armoede die hij aan den lijve heeft ervaren, maar ook beleidsmakers, duidelijk niet afkomstig uit arbeidersgezinnen, tegen de problematiek van armoede aankijken en hoe ze denken dat te gaan oplossen. opnieuw schijnend dus.

Zijn boek geeft een werkelijk en inderdaad afschrikwekkend beeld van de kloof tussen rijk en arm in die samenleving van ons.

(klik op de afbeelding om verder te lezen) 

8. Dit kan ook een goede tijd zijn, over tegenspoed en levenskracht -Roek Lips

Het getuigt van grote moed van Roek om zijn reis zo te beschrijven met zichzelf als middelpunt - het maakt dat ik voelbaar en bijna tastbaar naast hem kan staan, mee kan kijken, de teleurstellingen zo kan begrijpen en ook het verdriet kan voelen.

Opmerkelijke uitspraken, zinnige inzichten, terugblikken, die bij Roek nu vol op hun plaats vallen. ‘Wat is eenzaamheid? De kunst van het leven is leren omgaan met polariteiten ervan. Illusie van de maakbaarheid versus een buiging maken voor alles wat er is; lijden versus geluk.’


(klik op de afbeelding om verder te lezen) 

7. Stuurloos, wegwijzers voor een land op drift - Kustaw Bessems

Ergens in zijn boek ‘Stuurloos, wegwijzers voor een land op drift’ schrijft Kustaw Bessems over dat bekende spreekwoord, ‘de beste stuurlui staan aan wal’: in Nederland staan de (beste) stuurlui gewoon op het schip hoor, samen met de burgers. Vanaf de kade klinkt alleen de lege echo terug, die vanaf het schip komt, om vooral een aanwijzing te krijgen hoe te varen.

Het besturen in Nederland lijkt op een lege echo: alles keurig opgevouwen in een taakgroep, een overlegorgaan, een setje protocollen, maar is er ook een wegwijzer, een leidende stem?

(klik op de afbeelding om verder te lezen) 

6. Vertroostingen - Gewone woorden van Dirk De Wachter 


Die aanblik van de ander is het kernthema in het boek van Dirk De Wachter, Vertroostingen, een boek dat begint bij het constateren van zijn eigen ziekte, de kanker, om dan uit te wijden over de vele vormen van troost die we zo nodig hebben. De troost bij de ander. De troost van het kleine goede. De troost van de rituelen. De troost van het samenzijn. Dat is de basis van troost. 

(klik op de afbeelding om verder te lezen) 

5. Hart voor zaken - hoe bouw je een liefdevolle organisatie - Cor Hospes

Hart voor zaken is een boek geworden dat barstensvol voorbeelden staat van ondernemers en leiders die begrijpen dat liefde hen draagt en voortduwt binnen hun organisaties en dat liefde ook een cultuur creëert waardoor het bedrijf meer is dan omzet of producten verkopen. Niet om het begrip liefde ineens te hypen als de nieuwe ‘purpose’, maar domweg omdat liefde alles is dat we hebben. 

(klik op de afbeelding om verder te lezen) 

4. Iemand zijn - Filosofie van de persoonlijke vorming - Joep Dohmen

In zijn boek schetst filosoof Joep Dohmen manieren hoe we als mens in deze samenleving, die bol staat van tegenstellingen en zoektochten, ons kunnen ontwikkelen als stabiele individuen in relatie tot de anderen om ons heen.

‘We leven in een vloeibare tijd. Er zijn zoveel invloeden en zoveel opties. Er klinken zoveel stemmen en er is zoveel lawaai. Hoe kunnen we daarin overeind blijven en onszelf bewaren?’ Overeind blijven en onszelf bewaren, dat is dus de zoektocht. Dat betekent onszelf leren kennen om in balans daarmee te kunnen leven in een tijd die voor velen van ons zeer verwarrend is.

(klik op de afbeelding om verder te lezen) 

3. Hyperfilosofie - Op zoek naar wijsheid in onwijze tijden - Govert Derix 

‘Govert Derix is een schrijver, naast filosoof, die zo'n unieke manier van schrijven heeft dat al snel die rode draad mis zou grijpen, en dat is meer dan jammer. Zijn begin, het idee en begrip van Hyperfilosofie, is een intensieve kijk op de actualiteit. We zijn nogal wat jaren gevorderd in de geschiedenis van het mensdom dat alle losse ideeën over filosofie en hoe we ons als mens kunnen manifesteren onvoldoende zijn om deze hectische samenleving te kunnen duiden of zelfs verdragen.’

Hoe kunnen we een compleet beeld krijgen van ons? Waar gaan we heen, wat moeten we laten, wat willen we nog en vooral wat is (nog) mogelijk? 

(klik op de afbeelding om verder te lezen) 

2. De onderwerping, een geschiedenis over de verhouding van de mens tot de natuur - Philipp Blom

Het concept van de ‘aarde onderwerpen’ wordt door Philipp Blom uitgewerkt door de geschiedenis van de mens te beschrijven in kunst en cultuur. Oude verhalen zoals het  

Gilgamesj-epos waarin de mens de goden probeert te overvleugelen door net als zij in eeuwigheid te leven, wat overigens jammerlijk mislukt. Dat oude thema keert ook terug in het verhaal van ‘Odysseus, en zijn egomanische amok loopt vooruit op Faust, Prometheus en Orpheus — er is nauwelijks een hedendaags verhaal, van Hollywood tot Netflix, via Fortnite en de vertelpatronen in de media, dat niet altijd nog op het archetype van het Gilgamesj-epos teruggrijpt.’

 (klik op de afbeelding om verder te lezen) 

1. Wat je zoekt zoekt jou, een mystieke reis door het leven van de Perzische dichter Rumi - Kader Abdolah

‘Ik kom uit een plek waar geen plek is / Mijn adres heeft geen adres / Een plek waar lichamen niet toebehoren / Ik kom uit de oorsprong / Waarlijk / Uit de bron der bronnen’

Dit zijn de beroemde dichtregels van de dichter die zich later Rumi is gaan noemen, maar geboren werd onder de naam Mohammed Djalal Eddin in de stad Balch, dat in het huidige Afghanistan ligt. Via een reis, onder de dreiging van Djengiz Kahn, die in die tijd hele gebieden veroverden (met bloedig gevolg), ging Rumi met zijn vader, de mysticus Bahao Eddin via Bagdad en Mekka naar Konya. Daar werd hij de grote dichter die we vandaag de dag kennen en nog steeds lezen. 

(klik op de afbeelding om verder te lezen)